بلوک سیمانی

توضیحات

بلوک سیمانی یکی از مصالح پر مصرف است که برای سفت کاری و دیوارکشی کاربرد بسیاری دارد. متریال مصرفی بلوک سیمانی ماسه و سیمان است.

بلوک سیمانی

بلوک سیمانی از اختلاط سیمان و آب با شن ریز دانه و ماسه یا سایر سنگدانه های مناسب ساخته می شود. ابتدا مواد لرزانده شده و پس از متراکم کردن و عمل آوری آنها در محیط مناسب، بلوک سیمانی تولید می شود.

بد نیست بدانید که وزن بلوک های تولید شده تابع وزن مواد اولیه آن است. بلوک های سیمانی از لحاظ وزنی به سه دسته تقسیم می شوند: 1- بلوک سبک 2- بلوک نیمه سبک 3- بلوک سنگین

بلوک سیمانی از مصالح ساختمانی به شمار می‌آید که در ساخت و ساز کاربرد زیادی دارد.

بلوک‌های سیمانی از مخلوط کردن شن و ماسه، سیمان و آب در اندازه‌های متفاوت ساخته می‌شوند.

این بلوک‌ها همانند بلوک‌های آجری به شکل مکعب مستطیل می‌باشند که در دیوار چینی و… سطح آنها به آسانی به ملات می‌چسبد.

هرچه وزن بلوک‌های سیمانی بیشتر باشد مقاومت فشاری آنها نیز بالاتر خواهد رفت. ( مصالح پایه ساختمان و ابنیه )

اغلب بلوک‌های سیمانی در کارگاه‌هایی تولید می‌شوند که به اصطلاح به آن بلوک‌زنی می‌گویند

مزایا بلوک سیمانی

• مقاومت بالا
• سهولت در اجرا
• وزن سبک
• سرعت بالا در اجرای دیوارچینی
• مقاوم در برابر آتش سوزی
• سطح صاف و عدم نیاز به مصالح پوششی
• عایق مناسب صوت و حرارت
• تنوع در قالب، ابعاد و ویژگی ها
• از لحاظ قیمت بلوک نسبت به مصالح دیگر با صرفه تر است .

معایب سیمانی

• کاهش استقامت بلوک در صورت مخلوط شدن با نمک و آهک

برندهای بلوک سیمانی

کارا بلوک، پرکا بلوک، بلوک  لیکا ( ساخته شده در سبک دانه لیکا یا خاک رس منبسط)، بلوک هبلکس یا بلوک سیپورکس، بلوک لیپر، بلوک ویما، بلوک مانا و… از برندهای بلوک سیمانی می باشند که درحال حاضر فعالیت می کنند.

بلوک سفالی بهتر است یا بلوک سیمانی؟

دیوارهای ساخته شده با بلوک سفالی از متداول ترین و قدیمی ترین دیوارهای جداکننده سبک بوده اند بلوک های سفالی از گل خاک رس و پختن آن درکوره های سنتی یا صنعتی (در قالب های سوراخدار با ابعاد مختلف) تولید میگردند. بلوک های سفالی با بلوک های سیمانی از لحاظ کیفیت به هیچ وجه قابل قیاس نیست. چرا که بلوک های سیمانی از لحاظ مقاومت و عایق بودن فاصله ی زیادی با بلوک سفالی دارند.

مزایای بلوک های سفالی

• ابعاد یکسان بلوک ها
• قیمت مناسب ( بدون توجه به دورریز و پرت مصالح )
• در دسترس بودن

معایب بلوک سفالی

• پرت و شکستگی زیاد در مرحله حمل و نقل
• نفوذ بتن به داخل حفره‌های بلوک سفالی
• کاهش سرعت اجرای سقف
• زمان اجرای نسبتا طولانی
• نیاز به مصالح پوششی زیاد برای هموارسازی سطح دیوار
• احتمال آلودگی خاک رس به آهک در معدن کارخانه که موجب ایجاد ترک می شود.
• کارپذیری نامناسب به دلیل مقاوم نبودن
• غیرباربر بودن به دلیل مقاومت فشاری فوق پایین
• نفوذ بتن به داخل حفره های بلوک سفالی وزن زیاد
• آسیب جبران ناپذیر به محیط زیست

مقاومت بالای بلوک سیمانی

یکی از مهم ترین مزایای بلوک سیمانی نسبت به دیگر مصالح ساختمانی، مقاومت، دوام و طول عمر بالای آنهاست. این بلوک ها مقاومت خوبی در برابر بارهای وارده دارند. با ساخت و ساز مناسب و استفاده از میله های فولادی و مخلوط سیمان، شن و ماسه در حفره های موجود در بلوک های سیمانی، ساختمان در برابر بلایای طبیعی مانند طوفان های سخت مقاوم می شود. همچنین، بلوک های سیمانی، بدون هیچ مشکل و دردسری قادرند ساختمان ها را در برابر زلزله مقاوم کنند.

به علاوه، این بلوک های ساختمانی مقاومت خوبی در برابر رطوبت دارند و به همین دلیل از برای محیط های مرطوب مانند زیرزمین ها و همچنین مناطق مرطوب مانند خانه های ویلایی نزدیک دریا و مناطق شمالی کشور گزینه بسیار مناسبی هستند.

عایق صوت و حرارت

ساختمانی که توسط بلوک سیمانی ساخته شود عایق صوت خواهد بود. از طرفی، اگر در کنار استفاده از بلوک سیمانی، از درب و پنجره های دوجداره یا چند جداره هم استفاده کنید، ساختمان به طور کامل عایق صوت خواهد شد. این توصیه مخصوص کسانی است که نسبت به سروصدا بسیار حساس هستند و ترجیح می دهند ساختمان خانه و محل کارشان آرام باشد.

همچنین استفاده از بلوک های سیمانی، ساختمان را در برابر سرما و گرما عایق کرده و از اتلاف انرژی هم جلوگیری می کند. به طور کلی می توان گفت که این بلوک ها در مقایسه با سایر مصالح مانند آجر عایق صوتی و حرارتی بهتری هستند.

دفع حشرات

بتن ماده ای بسیار مقاوم بوده، پوسیده نمی شود، قارچ و کپک نمی زند و حشرات و سایر آفات نمی توانند به آن آسیب بزنند. به همین دلیل، برای جلوگیری از نفوذ حشراتی مانند موریانه به داخل ساختمان، بهتر است ساختمان ها را با استفاده از بلوک های سیمانی ساخته بسازیم. مقاومت در برابر آتش

مقاومت اجزای تشکیل دهنده یک سازه و ساختمان در برابر آتش سوزی با توجه به مدت زمانی تعیین می شود که این اجزا می توانند آتش را تحمل کنند، بدون اینکه بسوزند یا فرو بریزند. بلوک های سیمانی مقاومت خوبی در برابر آتش دارند. پس در صورتی که ساختمان های خود را با استفاده از این بلوک ها بسازید، اگر ساختمان در معرض آتش سوزی قرار بگیرد احتمال تخریب کلی و ریزش ساختمان کاهش می باید.

سرعت ساخت و ساز

از دیگر مزایای مهم و اصلی بلوک سیمانی می توان به این مورد اشاره کرد که سرعت ساخت و ساز با استفاده از آنها بالا می رود و این یک مزیت اصلی نسبت به مصالح ساختمانی دیگر محسوب می شود. پس بنابراین زمان ساخت و ساز با کمک آنها کاهش می یابد و همین امر باعث صرفه جویی و کم شدن هزینه های ساختمان سازی می شود.

کاربرد بلوک سیمانی

بلوک سیمانی کابرد بسیار گسترده ای دارد و در پروژه های مختلف کاربرد های مختلفی می تواند داشته باشد.

• دیوارچینی و تیغه چینی حیاط
• تیغه چینی ساختمان و برج ها
• جداسازی داخل ساختمان
• اجرای دیوار استخر
• ایجاد طرح های خلاقانه
• تفکیک زمین

دسته بندی بلوک سیمانی

این مصالح ساختمانی با توجه به جرمشان در سه شاخه قرار می‌گیرند:

1. بلوک سیمانی سنگین. (چگالی بالای 2000 کیلوگرم بر مترمکعب.)
2. بلوک نیمه‌سبک. (چگالی بین 1700 تا 2000 کیلوگرم بر متر مکعب.)
3. بلوک سبک. (چگالی کمتر از 1700 کیلوگرم بر متر مکعب.)

اغلب در این تقسیم‌بندی، بلوک نیمه‌سبک ، زیرشاخه‌ی بلوک سبک محسوب می‌شود. باید توجه داشت هرچه وزن بلوک بیشتر باشد تاب فشاری آن نیز بیشتر است. مقاومت دیوار باربر باید بیش از دیوار غیرباربر باشد. در حالت کلی حجم فضاهای خالی بلوک سیمانی نباید بیش از نصف حجم کل بلوک باشد. در غیر این صورت مقاومت آن بسیار کاهش می‌یابد. بلوک سنگین دارای سوراخ‌هایی است که با پرکننده‌ی شن و ماسه، پر و به سنگینی بلوک منجر می‌شود. بلوک سبک اما ، از ریزدانه‌ی پوکه‌ی معدنی (مقاوم‌تر از صنعتی) یا صنعتی ساخته می‌شود. یا در حین تولید به واسطه‌ی واکنش‌های شیمیایی، حباب‌هایی در ساختار آن پدید می‌آید که آن را سبک‌وزن می‌نماید.

ماسه از اصلی‌ترین عناصر ساخت بلوک سیمانی است. به همین دلیل اغلب در نزدیکی دریا می‌توان کارخانه‌های بلوک‌سازی (بلوک‌زنی) را مشاهده نمود.

در یک تقسیم‌بندی دیگر می‌توان بلوک‌های سیمانی را به چهار دسته‌ی زیر تقسیم نمود:

• بلوک توخالی باربر
• بلوک توخالی غیرباربر
• بلوک توپر

انواع بلوک سیمانی

انواع بلوک سیمانی با توجه به جرم آنها در سه شاخه تعریف شده است:

بلوک سیمانی سنگین  با چگالی بالای 2000 کیلوگرم بر مترمکعب : این نوع بلوک ها  دارای سوراخ‌هایی است که با پرکننده‌  شن و ماسه، پر می‌شوند و به همین دلیل وزن سنگینی دارند. این بلوک‌ها ابعاد بزرگترین نسبت به سایر انواع بلوک‌ها دارند و به خاطر ضخامت بیشترشان در سازه بنایی یا ساخت دیوارهای محوطه به کار می‌روند. بد نیست بدانید که باید توجه داشت هرچه وزن بلوک بیشتر باشد تاب فشاری آن نیز بیشتر است.

بلوک نیمه‌سبک با چگالی بین 1700 تا 2000 کیلوگرم بر متر مکعب: اغلب در این تقسیم‌بندی، بلوک نیمه‌سبک، زیرشاخه‌ بلوک سبک محسوب می‌شود.

بلوک سبک با چگالی کمتر از 1700 کیلوگرم بر متر مکعب: بلوک سبک  یا بلوک پوکه‌ای  از ریزدانه‌ پوکه‌ معدنی (مقاوم‌تر از صنعتی) یا صنعتی ساخته می‌شود یا در حین تولید به واسطه‌ واکنش‌های شیمیایی، حباب‌هایی در ساختار آن پدید می‌آید که آن را سبک‌وزن می کند. از این بلوک‌ها در سقف‌های تیرچه بلوک استفاده می شود. با وجود کاهش وزن در بلوک‌های سبک، مقاومت در این نوع بلوک‌ها آن قدرها هم کمتر از بلوک‌های معمولی نیست. این بلوک‌ها انواع مختلفی دارند:

• بلوک سیمانی سبک رده یک با چگالی حدود ۵۰۰ تا ۷۰۰ کیلوگرم بر مترمکعب
• بلوک سیمانی سبک رده دو با چگالی حدود ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب
• بلوک سیمانی رده سه با چگالی ۱۰۰۰ تا ۱۷۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب
• بلوک سیمانی رده چهار (بلوک‌های نیمه سبک) با چگالی ۱۷۰۰تا ۲۰۰۰ کیلوگرم بر مترمکعب

بلوک‌های سیمانی را از نظر ظاهر به انواع  بلوک های تو خالی باربر و غیر باربر، توپر و آجر بتنی  تقسیم می‌کنند و از لحاظ محل مصرف، انواع بلوک‌های دیواری توکار و نمادار، تیغه‌ای، ستونی و سقفی در بازار عرضه می شود. در تقسیم‌بندی‌های دیگر بلوک‌های مخصوص دودکش، جدول خیابان‌ها و پیاده‌روها و … نیز وجود دارد.

• هزینه برق مصرفی در ساخت بلوک سیمانی
• میزان هزینه آب مصرفی جهت آبیاری و تولید بلوک
• متغیر بودن هزینه‌های حمل و نقل
• قیمت روز سیمان و پوکه معدنی
• وزن بلوک سیمانی
• حقوق کارگر

قبل از استفاده از بلوک باید آن را تمیز کرده و همه‌ی جداره‌های آن خیس شود این روند باعث افزایش چسبندگی بلوک به ملات می‌شود.

برای دیوار چینی باید از ابتدا تا انتهای دیوار، بلوک سیما‌نی چیده شود سپس قسمت‌های میانی دیوار باید بلوک چینی شود همچنین باید ردیف‌های گوشه دیوار ترازبندی شوند.

بلوک‌ها سیما‌نی را خرد نکنید به دلیل اینکه هر فشار خارجی که به بلوک وارد شود موجب کاهش مقاومت آن می‌گردد.

ملات مناسب برای بلوک سیما‌نی از شن و ماسه تشکیل شده است که باید روی قسمت‌های زیرین و دیواره‌های بلوک قرار گیرد.

استاندارد ایران شماره ۷۰، سال ۱۳۵۷، بلوک های توخالی دیواری را به انواع ۴۰×۳۰×۲۰، ۴۰×۲۰×۲۰ و ۴۰×۱۰×۲۰ سانتیمتر گروه‌بندی کرده و جمع طول قطعات توپر را بیش از کل طول در همان جهت و سطح قسمتهای پر را بیش از (۵۰%) سطح کل بلوک در جهت عمود بر بار وارده و ضخامت حداقل جداره‌ها و پوسته خارجی بلوک های کوچک را ۳ سانتیمتر و بلوک های متوسط و بزرگ را ۴ سانتیمتر تعیین نموده است.

ابعاد مذکور اسمی هستند، و اندازه‌های واقعی طول و ارتفاع بلوک را، به خاطر وجود ملات، ۱ سانتیمتر کمتر اختیار می‌کنند. رواداری برای طول بلوک ۳± و برای عرض و ارتفاع بلوک ۵/۱± میلیمتر تعیین شده است. علاوه بر اندازه‌های ذکر شده ممکن است بلوکها در ابعاد و اندازه‌های دیگری نیز بنا به توافق خریدار و سازنده تهیه شوند.

مشخصات مواد اولیه مصرفی، طرز ساخت و مراقبت از بلوکها و خشک کردن آنها در استاندارد مزبور آمده است که باید از سوی سازندگان رعایت گردد.
مخلوط بتن مصرفی در ساخت بلوک باید از یک پیمانه سیمان پرتلند و ۵/۳ پیمانه شن (به درشتی حداکثر نصف ضخامت نازک‌ترین دیواره بلوک) و ۵/۲ پیمانه ماسه و ۱۵۰-۱۳۰ لیتر آب برای بتن لرزیده یا ۱۸۰-۱۶۰ لیتر برای بتن نلرزیده تشکیل شده باشد، اختلاط می‌تواند با دست یا ماشین انجام شود. در صورتی که ساختن بلوک با وسایل دستی انجام گیرد، مخلوط باید کم‌کم و در قشرهای ۵ تا ۵/۷ سانتیمتر در قالب ریخته و هر لایه جداگانه کوبیده و متراکم گردد تا قالب کاملاً پر شود و سپس روی قالب توسط ماله صاف و همسطح گردد.

در صورتی که ساختن بلوک با وسایل مکانیکی انجام گیرد، قالب باید تا ارتفاع معینی بالاتر از سطح نهایی آن پر شده و مخلوط درون قالب پس از لرزاندن، کوبیده و صاف گردد. پس از قالب‌گیری باید بلوکها را بلافاصله از قالب جدا نموده و روی صفحات زیر بلوکی (پالت) به محل مناسبی برای عمل‌آوری منتقل ساخت، چنانچه تولید بلوک به وسیله ماشینهای بلوک‌زنی سیار (تخم‌کن) انجام شود، بستر زیر بلوکها باید صاف، تمیز و عاری از آلودگی و خاک بوده و با بتن یا اندود سیمانی پوشیده شده باشد.

همچنین برای جلوگیری از تابش آفتاب، ریزش باران و وزش باد، بلوکها را باید در محلهای سرپوشیده و دور از جریان هوا تولید کرد. در مورد تولید بلوک با ماشینهای خودکار باید به مشخصات فنی خاص ماشین توجه کافی مبذول گردد.
هنگامی‌که دمای محیط از ۵ درجه سلسیوس کمتر باشد، باید تولید بلوک در محوطه روباز را متوقف نمود. به منظور جلوگیری از آثار تخریبی ناشی از تابش مستقیم خورشید، خصوصاً در دمای بیش از ۲۵ درجه سلسیوس، وزش باد، شسته شدن توسط باران و آبپاشی نادرست، کاهش سریع درجه حرارت در روزهای اول و سرمای زیاد و یخزدگی، عمل‌آوری بلوک های بتنی امری است ضروری.

فاصله زمانی بین‌ قالب‌گیری بلوک ها و آغاز عملیات مراقبت حداقل ۴ تا ۵ ساعت خواهد بود. عمل‌آوری ممکن است به یکی از روشهای زیر صورت پذیرد:

الف: عمل آوردن با آب
این روش که غالباً در هوای گرم و خشک متداول است به وسایل و تجهیزات خاص نیاز ندارد، جز آبپاشی برای حفظ رطوبت و سرپناه برای حفاظت از تابش آفتاب، باد و باران. در این روش میزان آبپاشی بستگی به شرایط جوی داشته و حدود یک هفته به طول خواهد انجامید. در این روش آبپاشی باید چنان صورت گیرد که صدمه مکانیکی به بلوکها وارد نیامده و در تمام مدت بلوکها مرطوب باقی بمانند.
ب: عمل آوردن از طریق گرم کردن
ین روش در کارهای با ابعاد محدود مورد استفاده است و نیاز به تجهیزات و امکانات زیاد ندارد.
در این روش بلوکها در مقابل بخاری مجهز به بادبزن قرار گرفته و هوای گرم از بین آنها عبور می‌نماید. روی بلوکها با پوشینه مراقبتبه منظور حفظ گرما و رطوبت پوشانیده می‌شود.
ج: عمل آوردن با بخار آب
برای کاهش زمان عمل‌آوری از روش گرم کردن بلوکها با بخار آب استفاده می‌شود. این شیوه عمل‌آوری که بیشتر در تولید انبوه بلوک به کار می‌رود، نیازمند اطاقهای بخار و تجهیزات جنبی آن است. درجه حرارت این اطاقها تا ۸۰ درجه سانتیگراد می‌رسد، افزایش و کاهش درجه حرارت بلوکها در این حالت به آرامی صورت می‌گیرد تا بلوکها ضمن عمل‌آوری، آب خود را از دست ندهند. در این موارد مدت عمل‌آوری به حدود یک روز تقلیل می‌یابد.

صرف نظر از اینکه عمل‌آوری به چه شیوه‌ای صورت پذیرد، پس از پایان مدت های تعیین شده فوق، باید بلوک ها را به محل مصون از تابش مستقیم خورشید و وزش باد، منتقل، و به مدت ۳ هفته تمام آنها را مورد مراقبت قرار داد، تا به طور یکنواخت خشک شوند، به نحوی که میزان رطوبت باقیمانده از (۲%) برای بلوکهای با وزن مخصوص ۱۴۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب و (۵%) برای بلوکهای با وزن مخصوص کمتر از ۱۴۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب تجاوز ننماید. مصرف بلوکهای خشک نشده در دیوار باعث جمع‌شدگی کار و ایجاد ترک خواهد شد و از این رو رعایت میزان رطوبت باقیمانده امری الزامی است.
کلیه بلوکها باید سالم، بدون شکستگی سطوح و لبه‌ها و سایر نواقصی باشند که سبب ضعف بلوک در کار می‌گردد، از این رو بلوکها را باید به هنگام مصرف به دقت مورد بازدید قرار داد و از مصرف بلوکهای معیوب خودداری نمود. تاب فشاری متوسط ۱۲ بلوک نباید از ۲۸۰ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع (برای سطوح پر) کمتر شود مشروط بر اینکه تاب فشاری هیچ یک از بلوکها از (۷۵%) مقدار تاب متوسط به دست آمده کمتر نباشد.

امروزه یک نوع دیگر از بلوک سیمانی مرسوم شده با عنوان بلوک سیمانی سبک که از پوکه و سیمان تشکیل میگردد تولید می شود. همانگونه که فروش سیمان در صنعت ساختمان سازی مهم است، خرید و فروش بلوک سیمانی سبک هم به همان میزان اهمیت دارد.

  انواع دیوار چینی با بلوک سیمانی

دیوار چینی با بلوک سیمانی سبک برای دیوار جانبی ساختمان

دیوار چینی با بلوک سیمانی سنگین برای دیوار چینی دیوار باغ و حیاط و چهار دیواری

  نکته مهم و کلیدی در تعداد بلوک سیمانی در یک متر مربع

جدا از ابعاد بلوک سیمانی و اندازه بلوک سیمانی و وزن بلوک سیمانی تنها باید اطلاعاتی که در مورد طول بلوک سیمانی است را بدانیم.

بطور عمده دو نوع بلوک سیمانی در طول 40 سانت و بلوک سیمانی 50 سانت داریم.

این طول از بلوک سیمانی را میتوانید قبل از محاسبه از فروشنده ببپرسید.

  نکته مهم در تعداد بلوک سیمانی در یک متر مربع

  اگر طول بلوک سیمانی 40 سانت بود تعداد بلوک در هر متر مربع : 12/5 عدد

  اگر طول بلوک سیمانی 50 سانت بود تعداد بلوک در هر متر مربع:  10 عدد

مثالی ساده پیرامون توضیح نحوه محاسبه بلوک سیمانی در دیوار چینی:

فرض برای دیواری باغی به طول 100 متر در ارتفاع 2 متر بلوک چینی کنید

بلوک مصرفی شما بلوک سیمانی 20*20*40 میباشد. پس طول بلوک سیمانی شد 40 سانت.

با توجه به نکته بالا برای بلوک سیمانی 40 سانت برای هر متر مربع 12/5 عدد بلوک لازم داریم .

ارتفاع دیوار باغ 2 متر، سپس تعداد بلوک محاسبه میشود:

2*12/5*100 برابر است با 2500 عدد

 فرمول محاسبه تعداد بلوک سیمانی در یک متر مربع عبارت است از :

برای بلوک طول 40 سانت : طول دیوار * ارتفاع دیوار * 12/5

برای بلوک طول 50 سانت : طول دیوار * ارتفاع دیوار * 10