ضوابط پارکینگ ها

توضیحات

ضوابط پارکینگ ها

دانلود رایگان pdf ضوابط پارکینگ ها

گسترش آپارتمان‌ نشینی، احداث ساختمان‌ های چند طبقه با واحدهای متعدد، دارا بودن حداقل یک خودرو توسط اکثریت قریب به اتفاق خانواده‌ ها و کم‌ عرض بودن بسیاری از کوچه ‌ها و فرعی ها، احداث پارکینگ در ساختمان‌ ها و واحدهای مسکونی را در شهر ها خصوصا کلان‌ شهر های کشور، به یک ضرورت تبدیل کرده است. نبود فضای پارک مناسب برای خودرو ها، به بسیاری از مشاجرات و کشمکش‌ ها بین همسایه ‌ها و ساکنان کوچه یا خیابان دامن زده است و کمتر فضای محدود برای پارک خودرو را می‌ توان شاهد بود که در آن بحث و جدل، خشونت لفظی و حتی فیزیکی رخ نداده باشد.
به همین منظور، بر اساس طرح تفصیلی، ساخت پارکینگ، هنگام احداث ساختمان‌ ها و آپارتمان ‌ها الزامی است. بنابراین قوانین و مقررات احداث پارکینگ در ساختمان از جمله ابعاد پارکینگ، طراحی پارکینگ، تاثیر پارکینگ در قیمت ملک، اندازه و ابعاد پارکینگ در ساختمان، خرید و اجاره پارکینگ در ساختمان، پارکینگ مزاحم و نظایر آن از جمله موضوعاتی است که هر شهروند امروزی باید درباره آن آگاهی داشته باشد.

تعریف پارکینگ در آپارتمان

انواع پارکینگ

• پارکینگ همکف، زیرزمینی، پشت بام

در قسمت همکف آپارتمان های مسکونی و تجاری، غالبا هر واحد یک جای پارک مجزا دارد که با توجه به ماهیت و ابعاد پارکینگ، وسایل نقلیه پشت سرهم و اغلب کنار هم قرار می گیرند. در طراحی این نوع پارکینگ، باید فضای کافی برای جابه جایی خودرو و ورود و خروج آن فراهم شده باشد اما پارکینگ زیرزمینی معمولا در مکان هایی که فضای کافی وجود ندارد یا قیمت زمین بالاست، اعم از طبقات زیرین آپارتمان، جاده، پارک و… طراحی و ساخته می شود که البته نیازمند صرف هزینه های بالاست و در ساختمان ها و آپارتمان هایی که تعداد واحدهای آن در هر طبقه زیاد است، مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین پارکینگ پشت بام که استفاده از آن بسیار محدود است، برای پارک وسایل نقلیه سبک مانند موتورسیکلت و دوچرخه کاربرد دارد. در این رابطه، ملاحظاتی مانند جابه جایی وسایل نقلیه، تامین ایمنی و مقاومت لازم سقف برای تحمل وزن وسیله نقلیه، صرف زمان و هزینه را باید در نظر داشت.

• پارکینگ کوچک، متوسط، بزرگ

پارکینگ ها از نظر ابعاد و اندازه، پارکینگ های کوچک، متوسط و بزرگ را شامل می شوند. پارکینگ های کوچک ظرفیتی برابر با 3 محل پارک برای خودرو دارند. پارکینگ های متوسط، ظرفیتی برابر با 4 الی 25 محل پارک خودرو و پاکینگ های بزرگ، ظرفیتی بیش از 25 محل پارک خودرو دارند.

• پارکینگ‌ اختصاصی و مشاع

پارکینگ‌ های اختصاصی، آنهایی هستند که محدوده آن به طور کامل در سند منزل یا اجاره نامه قید شده و مشخصا به یک واحد آپارتمانی تعلق گیرد. خریدار یا مستاجر این واحد آپارتمانی، می ‌تواند به طور اختصاصی از این پارکینگ استفاده کند و وسایل نقلیه مانند خودرو، موتورسیکلت و دوچرخه خود را در این قسمت قرار دهد اما پارکینگ‌  مشاع، آنها‌یی هستند که بین واحدهای یک آپارتمان مشترکند و می ‌توانند از آنها به صورت توافقی استفاده کنند. آپارتمان ‌هایی که تعداد واحدهای آنها زیاد و تعداد انباری یا پارکینگ آنها کم است، دارای پارکینگ مشاع هستند. معمولا استفاده از پارکینگ های مشاع به صورت توافقی است و قبلا به مستاجر یا خریدار منزل درباره حق استفاده از پارکینگ صحبت می شود. به دلیل دردسرهای پارکینگ مشاع، قوانین پارکینگ آپارتمان درباره آنها، بیشتر مدنظر قرار می گیرد.

• پارکینگ طبقاتی

از انواع پارکینگ های سرپوشیده است که بیشتر در مراکز خرید بزرگ یا برج ها کاربرد دارد. سازه آنها چند طبقه و بعضا به صورت مارپیچ است. در این پارکینگ ها، خودروها می توانند از طریق رمپ داخلی، رمپ خارجی، بالابر خودرو و سیستم های ربات خودرو به طبقه مورد نظر و مکان پارک مناسب وارد شوند. در این شیوه، رمپ داخلی، رایج ترین روش است و استفاده از بالابر خودرو فقط برخی ساختمان های قدیمی، معمول است.

• پارکینگ خیابانی

از انواع پارکینگ های عمومی و روباز در نزدیکی و اطراف مکان های شلوغ و پرازدحام است. این پارکینگ ها ممکن است خصوصی و پولی یا رایگان و عمومی باشند.

• پارکینگ مکانیزه 

در پارکینگ مکانیزه هوشمند با استفاده از ماشین آلات الکتریکی، دیجیتالی و مکانیکی، از فضای موجود به صورت حداکثری استفاده می شود. تعداد خودروهای پارکینگ هوشمند با فضایی مشابه در مقایسه با نوع غیر هوشمند آن، بیشتر است و موجب صرفه جویی در فضا و هزینه و کاهش آلودگی محیط زیست می شود. همچنین این پارکینگ، سرعت ورود و خروج ماشین را افزایش می دهد و خودروها بدون نیاز به راننده و با استفاده از سیستم مکانیزه هوشمند، به جایگاه خود منتقل می شوند.

انواع پارکینگ های مکانیزه و هوشمند

پارکینگ  مکانیزه روتاری، پارکینگ مکانیزه برجی و پارکینگ هوشمند پازلی از جمله پارکینگ های مکانیزه به شمار می روند.

روتاری: پارکینگ مکانیزه روتاری، فقط به اندازه دو ماشین فضا اشغال می کند، اما قادر است 12 خودرو را در خود جای دهد. از پارکینگ مکانیزه روتاری در مکان هایی که فضای کافی برای ساخت پارکینگ های وسیع وجود ندارد، استفاده می شود.
برجی: پارکینگ مکانیزه برجی، پرهزینه ترین و گران ترین نوع پارکینگ هوشمند و البته پربازده ترین آن از نظر تعداد خودرو است. این پارکینگ ها به صورت دایره ای و یا مستطیلی ساخته شده و از یک آسانسور مرکزی برای جابه جایی خودرو استفاده می کند.
پازلی: از پارکینگ هوشمند پازلی می توان در مراکز مسکونی، تجاری و عمومی استفاده کرد. این پارکینگ از نظر ساخت، هزینه کمتری نسبت به سایر پارکینگ های هوشمند دارد و حتی می توان از تعدادی از آنها در کنار یکدیگر استفاده کرد.

پارک سوئیچی خودرو و ضوابط آن

پارک سوئیچی، در برخی از پارکینگ های خصوصی کاربرد دارد البته اگر فضای پارکینگ، پاسخگوی مانور وسایل نقلیه باشد و در عبور و مرور، خلل ایجاد نکند. در مجموع، پارکینگ سوئیچی شرایطی است که بتوانیم دو محل توقف خودرو را در پشت سر دیگری در نظر بگیریم. ضوابط طراحی پارک سوئیچی خودرو عبارتند از:

•  طول و دهانه پارکینگ های سوئیچی، باید کاملا مشابه با پارک اصلی باشد.
• برای محاسبه تعداد قرارگیری خوردوها در جایگاه های پارک، پارک سوئیچ نیز باید لحاظ شود.

قوانین پارکینگ آپارتمان

ضوابط عرض در پارکینگ مسکونی

در خصوص ضوابط پارکینگ ساختمان های مسکونی به طور کلی، باید برای هر خودرو، 2.5 متر عرض لحاظ شود.

برای دو خودرو، دو حالت زیر اتفاق می افتد:

• اگر دو طرف پارکینگ دیوار باشد، عرض 5 متر، باید لحاظ شود.
• اگر یک طرف پارکینگ، دیوار و طرف دیگر ستون باشد، عرض 4.75 درنظر گرفته می شود.

برای سه خودرو، 2.5 متر به عرض یاد شده در بالا اضافه می شود.

• در صورتی که دو طرف ماشین به دیوار یا ستون مسدود باشد، حداقل ابعاد به صورت 5 در 3 خواهد بود.
  اگر بین دو ستون به صورت داخل به داخل، 4.5 متر فضا وجود داشته باشد، امکان ایجاد دو پارکینگ وجود دارد.

همچنین در پارکینگ های خصوصی به شرط عدم مزاحمت برای خودرو دیگر، پیش بینی دو واحد محل توقف خودرو در پشت سرهم بلا مانع است؛ مشروط به آن که فضای مانور کافی داخل پارکینگ وجود داشته باشد.

 ضوابط ارتفاع پارکینگ

ارتفاع مفید پارکینگ، فاصله از کف تمام شده پارکینگ در آن نقطه تا زیر پایین ترین محل عناصر سازه ای یا تاسیساتی است. در این رابطه، ارتفاع مفید پارکینگ های کوچک، متوسط و بزرگ و نیز پارکینگ های عمومی و خصوصی به قرار زیر است:

• ارتفاع مفید مجاز پارکینگ های کوچک، حداقل دو متر و بیست سانتی متر (2.20) است.
• ارتفاع مفید مجاز پارکینگ های متوسط و بزرگ، حداقل دو متر و چهل سانتی متر (2.40) است.
• در پارکینگ های عمومی، حداقل ارتفاع مفید ورودی و خروجی دو متر و چهل سانتی متر (2.40) است.
• در پارکینگ های خصوصی، حداقل ارتفاع مفید ورودی و خروجی دو متر و ده سانتی متر (2.10) است.

ضوابط درب پارکینگ

ساخت و طراحی درب پارکینگ نیز تابع مقرراتی است که در زیر برخی از مهم ترین این ضوابط اشاره شده است:

توقف خودروها در پارکینگ، نباید مزاحمتی برای باز شدن درب ها و استفاده از فضاهای انباری و تاسیساتی و دسترسی به راه پله ایجاد کند. حداقل عرض عبور در کنار محدوده توقف خودرو برای دسترسی به فضاهای ارتباطی مشاعات مانند راهرو،لابی، راه پله، آسانسور و…، 80 سانتی متر و برای دسترسی به انبار 50 سانتی متر است. همچنین عرض مفید در ورودی (پشت تا پشت چارچوب)، معبر ورودی و شیب راهه در پارکینگ های بزرگ حداقل شش متر و در پارکینگ های متوسط و کوچک حداقل سه متر است. عرض درب ورودی پیاده نباید کمتر از 90 سانتی متر باشد و در صورت استفاده از درب دولنگه، نباید یک لنگه آن کمتر از 90 سانتی متر باشد.

بر اساس مصوبات شهرسازی برای هر ملک، تنها یک درب پارکینگ می توان تعیین و طراحی کرد. البته اگر شرایط زیر برای ملک وجود داشته باشد، تعداد درب های پارکینگ به دو باب افزایش می یابد:

•  در ملک با ضلع (بر) بزرگتر از 20 متر
• تجمیع دو ملک به شرط وجود یک ضلع بزرگ تر از 14 متر
•  تجمیع سه قطعه در بافت فرسوده به شرط ایجاد ضلع ملک بزرگ تر از 12 متر. در صورتی که شرایط یادشده تامین نشود، عوارض درب اضافی توسط شهرداری از مالک اخذ میشود.

در تمام انواع پارکینگ ها، ارتفاع آزاد درب پارکینگ (مکان عبور خودرو) نباید از 210 سانتی متر کمتر باشد. البته در پارکینگ های کوچک خصوصی در صورتی که ورودی و خروجی سواره و پیاده از هم جدا باشد می توان حداقل ارتفاع آزاد درب ورودی – خروجی سواره را 195 سانتی متر در نظر گرفت. در پارکینگ های بزرگ عمومی، ایجاد درب ورودی و خروجی مجزا برای سواره و پیش بینی سرویس بهداشتی الزامی است.

الزامات ویژه معلولین جسمی – حرکتی در پارکینگ ها

در پارکینگ های عمومی باید دو درصد از فضاهای توقف (حداقل یک فضای توقف در هر شرایط) برای افراد معلول در نزدیک ترین فاصله به ورودی و خروجی پیاده اختصاص یابد.

در ساختمان های مسکونی با ظرفیت ده واحد به بالا دسترسی معلولین جسمی – حرکتی در تراز پارکینگ به پیش فضای آسانسور ضروری است.

حداقل عرض محل توقف اتومبیل افراد معلول 3/5 متر می باشد.

محل توقف اتومبیل افراد معلول می باید در نزدیکترین فاصله به درهای ورودی – خروجی و آسانسور پارکینگ باشد و بوسیله علامت مخصوص مشخص شود.

محل توقف اتومبیل افراد معلول در هر سمت نباید بیش از 2 درصد شیب داشته باشد.

 سایر ضوابط احداث پارکینگ

•  اگر فاصله بین دو ستون 6.5 متر باشد می توان بین دو ستون سه اتومبیل قرار داد.
• اگر ابعاد ستون ها، 40 در 40 باشد، فاصله آکس به آکس (مرکز به مرکز) ستون ها، 7.19 متر است.
• برای خروج اتومبیل باید 5 متر پشت هر خودرو خالی باشد.
• اگر خودروها کنار دیوار قرار بگیرند، می توان ابعاد جای پارک را به صورت 2 در 6 لحاظ کرد.
• چیدن پارکینگ ها به صورت L موجب می شود با استفاده از همپوشانی فضای خالی بین آنها برای ایجاد پارکینگ بیشتر یا ایجاد تاسیسات، انبار، پله و آسانسور استفاده کرد.
• مسیر آزاد خودرو در پارکینگ باید با حداقل عرض 3 طراحی شود. این مسیر می تواند با فضای مورد نیاز پشت خودروها یا فضای ترددی کنار آنها هم پوشانی داشته باشد.
• دستگاه ارتباطات عمودی و رمپ با حالت ضربدری جهت ایجاد حداکثر پارکینگ طراحی شود.
• اگر پارکینگ زیرزمین باشد، بهتر است پله و آسانسور در انتهای بنا و سمت دیوار همسایه باشد.
• اگر پارکینگ طبقه همکف باشد، بهتر است راه پله در انتهای زمین و قسمت بد آن باشد.
• بهتر است ورودی رمپ از عرض کم طراحی شود.
• در صورت داشتن حیاط، بهتر است رمپ داخل حیاط، طراحی شود.
• درخصوص قرارگیری پارکینگ ها، به ازای هر فاصله دو خودرو، باید نیم متر از عرض کاسته شود.

ضوابط پارکینگ در پهنه سکونت

• در پهنه های مسکونی، احداث صرفا یک واحد پارکینگ مزاحم به صورت یک به یک، بلامانع است.
• پارکینگ مزاحم منوط به این که متعلق به یک واحد باشد و مزاحمتی برای سایرین ایجاد نکند، بلامانع است.
• توسعه رمپ دسترسی پارکینگ به خارج از مرز قطعات (پلاک ها) بعد از رعایت برهای اصلاحی و در فضای عمومی هم‌جوار (فضای پیاده  رو)، مطلقا ممنوع است.
• پیش بینی راه های ورودی مجزا برای دسترسی به فضای پارکینگ (رمپ) و ورودی پیاده به ساختمان، در اراضی و املاک با بر 6 متر و بیشتر، الزامی است.
• چیدمان پارکینگ در فضاهای مربوطه، باید به گونه¬ای باشد که امکان تردد و استفاده از آسانسور توسط ناتوانان جسمی و حرکتی، مطابق مقررات ملی ساختمان به سهولت انجام شود.

مزاحمت برای پارکینگ دیگران

شیوه پارک خودرو توسط برخی ساکنان یا مهمانان آنها، در برخی مواقع، موجب ایجاد مزاحمت برای دیگران می شود. چنانچه خودتان با آن شخص در ارتباط هستید و این اقدام، تکرار می شود، بهتر است دوستانه این موضوع را به وی منتقل کرده و از وی بخواهید نسبت به اصلاح رفتار خود اقدام نماید. در غیر این صورت، بهترین راه، انتقال موضوع به مدیر ساختمان است تا تذکرات لازم را ارائه نماید. با این حال، اگر احساس کردید، مسئله به این سادگی و سرعت، حل نمی شود و همچنان فرد، هنگام پارک خودروی خود حقوق دیگران را رعایت نمی کند، با مراجعه به مراجع قانونی و شکایت از وی، ضمن رفع مزاحمت، برای فرد مزاحم، حداقل به مدت شش ماه یا بیشتر، مجازات حبس لحاظ می شود.

پارکینگ مزاحم چیست؟

ابعاد و مساحت پارکینگ و محل های توقف خودرو در مکان های سرپوشیده چگونه محاسبه و تعیین می گردد؟ برای یافتن پاسخ این سوال باید به مبحث ۴ مقررات ملی ساختمان صفحه ۷۰، بند ۴-۵-۱۰-۲-۴ مراجعه نمود.

الف- ابعاد لازم جهت توقف دو خودرو به شرح ذیل است:

• ابعاد لازم جهت توقف دو خودرو، درصورتیکه کنار یکدیگر قرار گیرند، هریک ۲/۵۰×۵/۰۰ متر میباشد.
• هنگامی که خودروها در طول و پشت سر یکدیگر قرار میگیرند، ابعاد مورد نیاز برای هر یک ۲/۰۰×۶/۰۰ متر میباشد.

• در توقفگاه های سرپوشیده در صورتیکه فاصله محور ستونها ۵/۰۰ متر و فاصله داخلی بین دو ستون حداقل ۴/۵ متر باشد، دو خودرو می توانند بین دو ستون قرار گیرند.
• افزایش تعداد خودرو، با افزایش فاصله داخلی ستونها به ازای ۲/۵ متر به ازای هر خودرو بلامانع است.

ب- در صورتیکه توقف خودروی معلول در توقفگاه های خصوصی الزامی باشد، بشرط عدم وجود مانع برای باز شدن در، ابعاد لازم ۳/۵۰×۵/۰۰ متر محور تا محور میباشد و به ازای هر طرف دیوار یا مانع، ۰/۲۵ متر به عرض آن اضافه میشود.

پ- درصورتی که دو طرف یک محل توقف در توقفگاه دیوار باشد، عرض آن باید حداقل ۳/۰۰ متر و طول آن ۵/۰۰ متر باشد.

ضوابط و الزامات لازم در طراحی پارکینگ ها و مقایسه با قانون شهرداری تهران:

1- برای یک پارکینگ، حداقل دهانه 2.5 متر است.

2- حداقل عرض توقف دو خودرو 4.5 متر طبق قانون شهرداری تهران و حداقل فاصله آکس تا آکس ستون توقف دو خودرو 5 متر با فاصله مفید داخل به داخل ستون 4.5 متر طبق قانون نظام مهندسی می باشد.

3- قانون شهرداری تهران فاصله مفید داخل به داخل ستون جهت توقف سه خودرو 6.5 متر و قانون نظام مهندسی حداقل فاصله آکس تا آکس دو ستون 7.5 متر است.

4- برای پارکینگ معلول، حداقل عرض مفید 3.50 متر مورد نیاز است.

5- قانون شهرداری تهران حداقل عرض 3.5 متر ولی تبصره در بافت فرسوده با توجه به عرض معبر و بر ساختمان تا 2.5متر نیز اجرا می شود.

7- حداقل ارتفاع پارکینگ کوچک 2.2متر و حداقل ارتفاع پارکینگ های متوسط و بزرگ 2.4متر طبق مبحث 4 می باشد.

8- ارتفاع پارکینگ های بیش از 1000 متر مربع یا بیش از 25 واحد می تواند تا 3 متر پیش بینی شود.

9- طول مورد نیاز پارکینگ 5 متر است.

10-حداقل فضا (مساحت) یک پارکینگ، 5*2.5 متر است.

12- چنانچه مساحت سطح پارکینگ بیش از 1000 متر مربع باشد، طبق قانون شهرداری رمپ ورودی رفت و برگشت جداگانه مورد نیاز است و یا عرض رمپ باید حداقل 5 متر باشد.

13- طبق قانون شهرداری تهران حداکثر شیب رمپ پارکینگ 15 درصد است و طبق قانون نظام مهندسی حداکثر شیب رمپ 15 درصد و یک متر ابتدا و انتها حداکثر شیب 10 درصد است.

14- زیرزمین پارکینگ باید دارای دسترسی مستقیم به طبقات باشد.

فروشگاه آموزشی و دانلودی